Luke 1

Wȩi tópuratere whi̧ Jon deyaalopóló yale fo

1Kótóné eraalopóló muló betere fo da̧ tua̧paae mo eró betepa, mepaae whi̧né kolóló asȩyalepó. 2Ai whi̧rape atima ko̧leaané asȩni, yale alarape mo kelale whi̧rapené deté wale fotóró yó maté wou betalepó. Ai whi̧rapeta, kale fo wisi kae fotamo hoseké erao̧sóró hotowayóló kaae taru, yó mótu betalepó. 3Mepaae whi̧rapené deté wale fo asȩyale kaae, mió ya̧lokélé ai fo wisiyóló taleyóló betemó kaae sóró, mo donotóró asȩyaai kisipa mutapó. Doa whi̧ Tiopilus-ó, take mepaae whi̧rapené ya̧paae yó melale fota, mo erapóló naao diriyóló tuȩ́ yaasepóló, ya̧lo i asȩtere ape.

5Kale Judia hae kwia tȩteróló kaae tare topo whi̧ Herot betale alimó etéyalepó. So whi̧mó Talepaae momaratere whi̧ beta̧ beterepó. Ai whi̧ta, Lipai faketei, Abaijané deté wale whi̧ Sekaraiapó. Ama soma Elisabet-ta, momaratere topo whi̧ Eron-né deté wale sopó. 6Kótóné keletómó atimaamo mo donoi soró whi̧tamo bitu, Kótóné yóló muló betere fo ao̧mó sukó̧ló, ama erae dere ala beta̧ eraté fu betalepó. 7Atéretei, kale so Elisabet atimaamo naale senaalekélé mei, ni daayóló betepa, sokélé sere yóo, whi̧kélé otere yóo yalepó.

8Atéró betere tua̧mó Abaija fake whi̧rapené so whi̧mó momaró̧póló, tukóló muló betere be dȩmó Sekaraiaró ama fake whi̧tamoné momatere be kaae tarepó. Atéru, Sekaraia a̧ so whi̧mó momarótu betalemó etéyalepó. 9So whi̧mó momaratere whi̧rape atima mara mole ala sya furaalu, atimané doi mole ni fakerape fesekée deralemó, Sekaraiané doi mole ni fake dono fetée horóló muni dorowalepó. Atétepa, a̧ kale momatere be tua̧paae fóló, felé kȩlaa wale fetera kaae o̧la si keletómó biliyó̧póló, atimané a̧ sóró beteralepó. 10Atéró, kale felé kȩlaa wale fetera kaae o̧la simó suku̧laa dalatere sukamó a̧ momatere be dolopaae fóló, simó terepetu betalepó. Atétu betepa, mepaae momayaai wale so whi̧ atima belamó kaae taru momatu betalepó.

11Até du betepa, Talené dotonaleensel wóló, kale felé kȩlaa wale o̧la bilitere tiki turu naase dȩró daapa kelalepó. 12Aiensel sókó walemó, Sekaraia kilita sókó furaalu, mo winé sukutu betalepó. 13Tétepa, kaleensel-né a̧paae duraalu, “Sekaraia-ó, ya̧ wiyao̧se, naao du betale moma Talené wosalepó. Naao so Elisabet naale deyaalo ai ape. Téyaalopa, ama doi Jon mulae. 14Ai naale detere kilituraalu, ya̧ doasi hai̧né sukó̧o, mo so whi̧kélé ai naale kilituraalu, hai̧né sukó̧o yóló Talepaae mo kée du betaalo ai ape. 15Ti noatepae, Talené keletómó a̧ mo doasi whi̧ betaalopó. A̧ doayóló bitukélé,wain wȩiró topo doyóló keyaa fole wȩitamo naalomeipó. A̧ hamané depemó betepatei, kale Dȩi Kepe Wisi a̧ tua̧mó fa̧ayóló mo su̧ró betaalopó. 16Atéru, take kó̧paae fu betere Israel fake so whi̧ atima tȩteróló kaae tare Kótó ao̧mó beteró̧póló, ai naalené momó dapesó waalo ai ape. 17Tale wó̧póló folosóró a̧pi wouraalu, ama yaaire alata, take betale whi̧ Ilaija a̧ keperó fotoko̧tamo fa̧anuraalu du betale ala kaae, ai sekȩ́ a̧ tua̧mókélé até yaalopó. Ai naale doayóló bitu, alimaraperó naale senaaletamopaae momó hosaa muó̧póló, atima tuȩ́ tiki feteraalo ai ape. Atéturaalu, mepaae Kótóné fo woseni dowa̧ae fu betere so whi̧ Kótóné donoi ala tua̧mó wisi kisipatamo beteró̧póló eraalopó. Atéturaalu, so whi̧ fea Tale beterepaae faaire ala amatei, donoróló beteraalo ai ape,” yalepó.

18Atéró Sekaraianéensel-paae duraalu, “Atei ala mo eraalopóló ya̧lo noayóló kisipa yaaloé? Ti ȩ otere yóo, ya̧lo sokélé sere yóo, erapó,” yalepó.

19Tétepa, kaleensel-né a̧paae duraalu, “Ȩta Kótóné keletómó daalu i ala yae depa du betereensel Kebriel-pó. Mió i dere fo wisi ya̧lo ya̧paae yó meló̧póló, ama ȩ ya̧ beterepaae dotonatepa wóló ya̧tamo fo i du betere ape. 20Mió ya̧lo i dere fo wosóló kisipa tiki tiréni depa, ti naao fo aluyaalo ai ape. Ya̧ atépatei bitiré fóló, mió i dere fo dokonóló eratere sukamó ti naao fo momó yaalo ai ape,” yalepó.

21Téró, Sekaraia momatere be dolopaae holóló betepa, belamó a̧ kaae tawóló betó mole so whi̧né duraalu, “A̧ mo taketi holaletei, diki du betere-a, noakó su bitu dérópó,” du betalepó. 22Téró kale whi̧ a̧ belapaae dorowóló atimapaae fo yaairetei su̧ni, ama fo alureteiné naasené maaté du betepa, so whi̧né etei kisipa mualepó. Be tua̧mó Talené me alakó a̧paae nokené dere ala kaae eratepa kilitu yalepó du betalepó.

23Atéró, momatere be tua̧mó kutó diyó̧póló da̧le mulale be dȩ kemetepa, ama bepaae felepó. 24Ai alarape yale ki̧lipaae ama soma Elisabet naale yalepó. Atétepa, kale so a̧ kelao̧sóró ama bemó kinóló betepatei, wélié aporó kemeyalepó. 25A̧ atéró bitu duraalu “Take ȩ ni daapa so whi̧ feané faletu betaletei, mió i be dȩmó Talené ȩpaae erale wisi alané so whi̧ feané keletómó ya̧lo hale kemeralepó,” yalepó.

Yesu deyaalopóló yale fo

26Téró, kale so a̧ naale yóló betepa, apomi wélié tua̧mó Kótóné amaensel Kebriel, Kaleli haemó tȩne Nasaret be huluapaae dotȩyalepó. 27Atéró, kaleensel Kebriel beta̧ so seimale Maria beterepaae felepó. Ai sota, Depit fake whi̧kó Josep-né dokaairaalu tukóló beteró beterepó. 28Téró, kaleensel a̧ beterepaae fóló duraalu, “Talené hȩkesere so seimale-ó, Tale ya̧tamo ai betere ape,” yalepó.

29Atei fo Mariané woseturaalu, etei kaae ko̧leó dere fo-a, noa betené dérópóló a̧ kisipa teketu betalepó. 30Até du betepa, kaleensel-né a̧paae duraalu, “Maria-ó, Kótóné ama ya̧ mo wisiyóló kolóló hosaa mutu, ya̧paae wisi ala eraai dapa, wiyao̧se. 31Ya̧ta, naale yaalo ai ape. Ai naale detepa, ama doi Yesu mulae. 32A̧ doasi topo whi̧ betepa kilituraalu, so whi̧ feané mo ó taoró betere Kótóné Naalemapó du betaalo ai ape. Ai naaleta, take ama noumatere Depit bitu yale kaae, so whi̧ fea tȩteróló kaae tanó̧póló, Kótóné amatei a̧ doasi whi̧ sóró beteraalo ai ape. 33A̧ta topo whi̧ bituraalu, Jekop-né firale fakerape tȩteróló kaae tare ala kemekélé ini, ha̧le yótóró tawaalopó,” yalepó.

34Tétepa, Marianéensel-paae duraalu, “Ȩta, whi̧tamokélé konipa, ai ala neyóló yaaloé?” yalepó.

35Ai fo depa,ensel-né a̧paae tokó̧ mótu duraalu, “Kale Dȩi Kepe Wisi ya̧ tua̧paae biti̧ waalopó. Téturaalu, mo ó taoró betere Kótóné fotoko̧né ya̧ tȩteróló husuró betaalo ai ape. Ai deyaaire naaleta, me dowi alakélé muni, mo kae naale detepa so whi̧ feané kilitu, ita Kótóné Naalemapó fo yaalo ai ape. 36Aita ya̧ maaté mei, naao kekelé so Elisabet-kélé seretei naale erapó. Upulé a̧ ni daapa mepaae so whi̧né atei serené naale deyaalomeipó dua yaletei, mió a̧ naale epa, apomiró wélié kemeyalepó. 37Ti fea ala fea Kótóné su̧mó enénipóló de?” yalepó.

38Ai fo depa, Mariané a̧paae duraalu, “Ti ȩta Kótóné ama kutó diratere so beterapa, naao yale fotóró ama ȩpaae eró̧póló yae,” yalepó. Téró, kaleensel felepó.

Maria a̧ Elisabet kȩle fele fo

39Atéyale be dȩmótóró, Maria a̧ o̧la o̧la hapale sisóló ai be hulua taaróló, Judia du sorokó mole haemó tȩne be huluapaae felepó. 40Atéró, kale so a̧ Sekaraiaró somatamo betere be dolopaae fóló, Elisabet-paae duraalu, “Fapa ko̧leó,” yóló apualepó. 41Mariané Elisabet-paae ai dere fo woseturaalu, Elisabet-né depemó betere naale toróyó̧ holalepó. Atéturaalu, Dȩi Kepe Wisi a̧ tua̧mó fa̧ayóló su̧ralepó. 42Atéru Elisabet-né fo fakeyóló duraalu, “Sorape fea betó mupatei, ya̧ beta̧ Tale Kótóné mo wisiró beterapó. Atéturaalu, naao deyaaire naalekélé ama mo wisiró beterapó. 43Ȩ mé so wisi betepa, ȩ tȩteróló kaae tare Talené hama naao ȩ kȩle waleé? 44Naao ko̧leó dere fo woseturaalu, ya̧lo depemó betere naalekélé hȩkesené sukutu toróyó̧ holalepó. 45Kótóné ya̧paae eraalopó yale fo wosóló, naao kisipa tiki tiralemó ya̧ wisiró beterapa, mióta ya̧ hȩkesené suka̧e,” yalepó.

Mariané Kótóné doi hale horótu yale wole fo

46Téró, Mariané duraalu,

“Ya̧lo hosaa tua̧mó Talené doi hale sóró horatapó.
47Ya̧lo hosaa turónékélé ȩ aluyao̧sóró tao sale Kótópaae mo kée yóló hai̧né sukutapó.
48Ti ȩta, kutó diratere doi muni sókótei so betepatei, ama ȩ wisiyóló tao salepó.
Mió i be dȩmó kaae sóró bitiré faaire so whi̧ feané ȩ kilituraalu, ita Kótóné wisiró betere sopó yaalo ai ape.
49Ti noatepae, mo doa fotoko̧ bole Tale Kótóné ȩmó mo doakale ala eralepó.
Ama doi mo kae muluraalu, dowi ala mo beta̧kélé munire Talepó.
50Mepaae so whi̧ de Kótópaae winé sukó̧ló a̧ ao̧mó dua betepa, ama ko̧lené sukutere ala mió i alimó betere so whi̧paaekélé, take bitiré faaire so whi̧paaekélé, ha̧le yó tarapó.
51Ama doasi bole fotoko̧né mepaae doasi alarape eralepó.
Atéturaalu, mepaae whi̧ de atima kisipanétei duraalu, ‘Ȩta mo doasi sekȩ́ whi̧ beterapóló,’ bopé faketu betale whi̧rape dapo dapo yóló fó̧póló, ho̧kó faralepó.
52Mepaae tȩteróló kaae tare doasi topo whi̧rapené kaae tare alarape ama kemeróló, haepaae só deróo, mepaae naameyóló sókótei betere so whi̧ ama sikipaae horóo, yalepó.
53Mepaae wotené sukutere whi̧rape ama o̧la wisi melóló hairóo, mepaae o̧la o̧la dekéró mole néli so whi̧ ha̧le fó̧póló dotonóo, dua yalepó.
54Ama kutó diratere Israel fake whi̧rape kisipa keteréni, ko̧lené sukuturaalu, atima tao sere ala ha̧le yó tarapó.
55Talené Abraham-ró ama deté faaire naaletamopaae wisi ala eraalopó yóló mulale fo keteréni, da̧né ayarapepaaekélé eralepó.
Atéyale kaae, mió i alimó da̧paaekélé ama ko̧lené sukutere ala ha̧le yó tarapó,” yalepó.
56Téró, wélié soremó Maria a̧ Elisabet-tamo beteró, nalo ama bepaae fesaae felepó.

Wȩi tópuratere whi̧ Jon deyale fo

57Téró etéyalepó. Kale so Elisabet a̧ naale saaitere be dȩmó ama naale dealepó. 58Tale Kótóné doasi ko̧lené sukuturaalu, a̧paae erale alamó Talepaae mo kée yóló doasi hȩkese yalepó. Atétepa, ama be whi̧ so whi̧ró kekelé so whi̧tamokélé ama dere hȩkese kaaetóró du betalepó.

59Atéró kale so naale sóró beteró, bokó wale be dȩmó ama tiki sekaȩ tukóló siriróo, kale naalené doikélé alima Sekaraiané doi yakoróo yaai, ama fake so whi̧ walepó. 60Até yaaitepa, ama hama Elisabet-né duraalu, “Meipó. Ama doita, Jon mulaai dapó,” yalepó.

61Ai fo depa, atimané a̧paae duraalu, “Ya̧ fake whi̧kó mo beta̧kélé atei doi munipó,” yalepó.

62Ti fo depa, atimané alimapaae naasené maaté yóló duraalu, “Naao kisipané a̧ de doi mulaaloé?” yalepó. 63Tétepa, ama atimapaae naasené maaté yóló duraalu, asȩtere sóku sóró ape depa, sóró walepó. Atéró, ai kale sóró wale o̧la tómó Jon doi asȩyalepó. Ai doi asȩtere kilituraalu, so whi̧ feané haió yóló, sirayalepó. 64Até yaletamotóró Sekaraia a̧ fo aluretei momó duraalu, Kótóné doi hale sóró horalepó. 65Atimaamoné be felekemó betó mole so whi̧né atétere ala kilitu, me ala kae dapóló winé sinalepó. Du sorokó mole Judia hae kwiamó betó mole so whi̧ feapaae i ala yalepóló deté kwȩyóló fakeralepó. 66Mepaae i fo wosale so whi̧né “I naaleta, Tale Kótóné mo doasi fotoko̧ bete a̧ tua̧mó mupa kilitu, take doayóló a̧ noa kaae whi̧ betaalorópó,” du betalepó.

Sekaraiané yale wole fo

67Kale naale Jon-né alima Sekaraia Dȩi Kepe Wisiné fotoko̧ratepa, Kótóné a̧paae yae depa mo so whi̧paae duraalu,

“Da̧né Talené doi hale sóró horaalopó. Israel fake so whi̧ tȩteróló kaae tare Kótópaae mo kée du betae.
Ti noatepae, da̧ ama so whi̧póló dupuró beterapó.
69Ama kutó diratere whi̧ Depit-né firale fake tua̧mó Kótóné whi̧ beta̧ sóró beteró beterapó.
Ai sekȩ́né ama fotoko̧né da̧ i hae so whi̧ aluyao̧sóró tao saalopó.
70Ti mo take Kótóné ama kae beteró betere ko̧ló whi̧rapené yale fo mo dokonóturaalu yalepó.
71Da̧ bóe whi̧ kuamó betepa, ama tao saalopó. Téturaalu, mepaae whi̧né dowi kisipa muóló da̧tamo bóe dupa, ama fotoko̧né sesé yaalopó.
72Da̧né ayarape ama kisipa keteréni, ko̧lené sukuturaalu mió da̧ tao saaire whi̧ dotonaalopó.
73Ti aita ha̧le mei, Kótóné da̧né aya Abraham-paae i ala eraalopóló mo dirii fo yóló muló betereteinépó.
74Take ai yóló muló betere fo dokonóturaalu, bóe whi̧rapené da̧ dóló tȩterao̧sóró, tao sóró beteró beterapó.
Atérené mió da̧ wikélé ini, halaainé Kótóné kutó beta̧ dirótu betenérapó.
75Ti betere doko̧ fea da̧ ama keletómó ama kae ere alaró mo donoi alatamo tua̧mótóró betó tawaalopó.
76Ya̧ta, ya̧lo naalepó. Take nalopaae so whi̧ feané ya̧ kilituraalu, mo taoró betere Kótóné ama ko̧ló whi̧pó yaalopó.
Ti Tale waaipa ya̧pi folosóró wouraalu, a̧ waaire tu̧ donorae yaaire whi̧ betaalopó.
77Téturaalu, Kótóné ama so whi̧né dowi alamó melaaire kwia aluróló tao saaire ala naao atimapaae yó melaalo ai ape.
78Ti Kótóné ko̧le dere ala ama hosaa tua̧mó fa̧aneteiné ai ala eraalopó.
Ti atéyaaire alata, hi̧ka teó sokotere suka da̧né tikimó felétu dere kaae, Kótóné ama hepen-mó ere dȩ da̧ betere tua̧paae eraalopó.
79Ti aita, noa yaai mei, mepaae diliki tua̧mó betó mole so whi̧ró mo felekemó suka̧ai du betere so whi̧tamo Kótóné hosaa muni deyóló dua betere ala tua̧paae biti̧ fó̧póló, ai dȩné yó melaalopó,” yalepó.
80Atéró, kale naale a̧ doaturaalu, ama kepe tua̧paaekélé doasi fotoko̧ bualepó. Atéru, a̧ Israel so whi̧ beterepaae ha̧kearóló sókó waairaalu, so whi̧ bitini ha̧le wópu tikimó bitiré felepó.